Page 6 - tonismos

Εγκλιτικές λέξεις ή Εγκλιτικά

Εγκλιτικά ονομάζονται κάποιες μονοσύλλαβες ή δισύλλαβες λέξεις, που προφέρονται τόσο
στενά με την προηγούμενή τους λέξη, ώστε ακούγονται σαν να αποτελούν ένα σύνολο μ’ αυτήν.
Επειδή οι δύο αυτές λέξεις (η προηγούμενη και το εγκλιτικό) προφέρονται πλέον σαν μία λέξη,
ο τόνος των εγκλιτικών χάνεται ή ανεβαίνει στη λήγουσα της προηγούμενης λέξης σαν οξεία.
πχ. ο αδερφός μου, ο πατέρας μου, ο ξάδερφός μου.

Εγκλιτικά της Αρχαίας Ελληνικής είναι:

1. Τα ρήματα εἰμί και φημί στην οριστική του Ενεστώτα <όχι οι μονοσύλλαβοι τύποι>.

2. Η προσωπική αντωνυμία ἐγώ, σύ, οὗ στους δεύτερους, άτονους, τύπους.
3. Η αόριστη αντωνυμία τις, τις, τι <εκτός από το ἄττα>.
4. τα μόρια: περ (= βέβαια), πω (= ακόμη), γε (= βέβαια), τοι (= βέβαια), νυν (=λοιπόν, εμπρός).

5. τα επιρρήματα: ποι (=κάπου), πῃ (=κάπως), που (=κάπου), πως (=κάπως), ποτέ (=κάποτε), ποθέν (=από κάπου).
6. Και ο σύνδεσμος: τε (= και).

Στη νέα λέξη, που δημιουργείται με το εγκλιτικό, ισχύει κατά κανόνα ο νόμος της τρισυλλαβίας.

1.

πχ. ἄνθρωπόν τινα.

2.

πχ. ἀνθρώπου τινός.

3.

πχ. καθηγητάς τινας.

4.

πχ. θεοῦ τινος.

5.

πχ. ἀχρεῖόν τινα.